یك متخصص اورولوژی عنوان كرد؛
افزایش ناباروری با علل مردانه در جهان و ایران
یك متخصص اورولوژی، درباره شیوع ناباروری مردان، اظهار داشت: ناباروری با علل مردانه در جهان و ایران افزایش یافته است.
به گزارش دکتر میوه به نقل از مهر، ناصر امیرجنتی جراح و متخصص اورولوژی و ناباروری مردان، درباره شیوع ناباروری مردان اظهار داشت: متأسفانه ناباروری با علل مردانه در جهان و ایران افزایش یافته است، به نحوی که شیوع ناباروری در مردان سنین ۱۸ تا ۳۵ سال از شیوع دیابت در این جمعیت بیشتر است. از یک سو، سبک زندگی معاصر خطر بروز ناباروری را زیاد می کند و از دیگر سو، سن ازدواج و سن فرزندآوری هم افزایش یافته است. تاثیر افزایش سن بر کاهش توان باروری فقط مختص خانم ها نیست. در آقایان هم بعد از ۴۰ سالگی کمیت و کیفیت اسپرم کاسته می شود و خطر بروز ناهنجاری در جنین افزایش می یابد. ازاین رو به رغم مشکلات اقتصادی، سفارش می نماییم که جوانان ازدواج و فرزندآوری را به تأخیر نیندازند. وی، علل ناباروری مردان را به دو دسته قبل از بلوغ و بعد از بلوغ تقسیم کرد و توضیح داد: ناباروری مردان علل گوناگونی دارد که بدو تولد تا زمان فرزندآوری امکان دارد سیستم تولیدمثل مردان را تحت تاثیر قرار دهد. در سنین قبل از بلوغ، امکان دارد کودک گرفتار بیماری شود یا تحت درمان دارویی یا جراحی خاصی قرار بگیرد که بر توان باروری اش تاثیر بگذارد. یا امکان دارد گرفتار وضعیتی شود که به صورت مستقیم دستگاه تناسلی او را درگیر کند، مثل بیضه نزول نکرده یا چرخش بیضه. بعد از بلوغ، علل تغییر می کند و عفونت در صدر لیست علل مردانه ناباروری قرار می گیرد. عفونت های منتقله از طریق جنسی، مثل کلامیدیا، همچون علل اصلی ناباروری مردان اند. این عفونت ها امکان دارد هیچ علامتی نداشته باشد و تشخیص داده نشود و در نهایت با عارضه ناباروری بروز پیدا کند. امیرجنتی در ادامه اضافه کرد: به جز علل پیش گفته که علت مستقیم اند، یک سری عوامل هم وجود دارند که علت مستقیم ناباروری نیستند، اما بر توان باروری اثر گذارند. عواملی مانند آلودگی های محیطی، امواج الکترومغناطیسی، تغذیه نامناسب، استرس، مصرف دخانیات و در مجموع، سبک زندگی نامناسب همچون عوامل کاهش دهنده توان باروری اند. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا مهم ترین ابزار تشخیص ناباروری را آزمایش اسپرم دانست و اظهار داشت: در ارزیابی وضعیت باروری آقایان حتما باید آزمایش آنالیز مایع منی یا اسپرموگرام صورت گیرد. اما بسیار مهم می باشد که این آزمایش در آزمایشگاه های مراکز درمان ناباروری صورت گیرد، نه آزمایشگاه های عمومی. چونکه در مراکز درمان ناباروری، از متدهای ویژه و تخصصی و پرسنل آموزش دیده جهت بررسی نمونه استفاده می شود. برای دادن نمونه هم آقا باید شب قبل خواب و استراحت کافی داشته باشد، بامداد صبحانه کامل بخورد و از دو تا سه روز پیش از نمونه گیری انزال نداشته باشد. امیرجنتی درباره شاخصهای اسپرم در آزمایش اسپرموگرام اظهار داشت: یکی از شاخص ها تعداد اسپرم است که باید بیشتر از ۱۵ میلیون در هر واحد یا ضریب آن در کل حجم مایع، بیشتر از ۳۹ میلیون باشد. اسپرم های متحرک یا فعال یا دارای جهش رو به جلو باید بیشتر از ۳۰ درصد باشد. همچنین، مورفولوژی یا شکل مناسب اسپرم باید حداقل ۴ درصد باشد. شاخصهای دیگر همچون ویسکوزیته و PH مایع منی چندان تعیین کننده نیستند، چونکه این شاخص ها با محیط واژن خویش را تطبیق می دهند. در سال های اخیر شاخصهای دیگری همچون شکست کروموزومی اسپرم یا dfi هم به آزمایش اسپرم اضافه شده اند. این متخصص اورولوژی در ادامه تصریح کرد: باآنکه آزمایش اسپرم ابزار تشخیصی بسیار مهمی است، اما نباید فقط بر مبنای یک آزمایش قضاوت نماییم. گرفتن شرح حال مناسب، معاینه بالینی هم بسیار مهم می باشد و در اغلب موارد هم لازم است آزمایش تکرار شود. چونکه شاخصهای اسپرم در گذر زمان متغیرند و در واقع یک نمودار سینوسی دارند. مدیر گروه مردان کلینیک ناباروری مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره واریکوسل، بعنوان یکی از علل شایع ناباروری مردان توضیح داد: واریکوسل یک بیماری عروقی بیضه است. در این بیماری سیاهرگ های بیضه جدار ضعیفی دارند و به تدریج پر پیچ و خم و گشاد می شوند. واریکوسل یک مشکل مادرزادی است و این تصور که برخی مشاغل خاص یا برداشتن وزنه های سنگین سبب بروز واریکوسل می شود، اشتباه است. این وضعیت ها تنها امکان دارد بروز واریکوسل را تسریع کنند. واریکوسل در اغلب موارد بیضه سمت چپ را درگیر می کند و امکان دارد سبب بروز درد و تورم شود. البته امکان دارد هیچ علامتی هم نداشته باشد و ناباروری سبب شود این مشکل تشخیص داده شود. تشخیص واریکوسل با معاینه بالینی و در مواردی هم با سونوگرافی است و درجات خفیف تا شدید دارد. امیرجنتی نسبت به بروز واریکوسل در نوجوانان اخطار داد و اظهار داشت: گاهی واریکوسل در سنین دبیرستان بروز پیدا می کند و والدین باید نسبت به این مورد هشیار باشند و اگر نوجوان علایم یا احساس ناراحتی در بیضه داشت، باید حتما توسط متخصص اورولوژی ویزیت و معاینه شود. چونکه اگر بموقع درمان نشود، در بلند مدت می تواند سبب آتروفی یا تحلیل رفتن بافت بیضه شود و همه‌ی شاخصهای اسپرم و در نتیجه توان باروری فرد را مبتلا به اختلال کند. این متخصص اورولوژی درباره درمان واریکوسل توضیح داد: در مواردی که واریکوسل سبب اختلال در شاخصهای اسپرم شود، درمان آن جراحی است. این جراحی به صورت سرپایی انجام می شود و در مرکز درمان ناباروری ابن سینا با پیشرفته ترین روش، یعنی جراحی میکروسکوپی یا میکروسرجری، ترمیم واریکوسل صورت می گیرد. اگر تنها علت ناباروری واریکوسل باشد و علل دیگری وجود نداشته باشد، در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد بعد از جراحی آزمایش اسپرم بهبود می یابد. البته بعد از جراحی شانس حاملگی طبیعی حدود پنجاه درصد است. معمولاً ما ۳ ماه بعد از جراحی آزمایش را تکرار می نماییم تا اثر جراحی بر شاخصهای اسپرم را بررسی نماییم. البته در منابع، نه ماه تا یک سال انتظار هم ذکر شده است که تصمیم گیری در این خصوص به شرایط زن و شوهر بستگی دارد. اگر بعد از طی این مدت حاملگی طبیعی هم رخ ندهد، این جراحی سبب می شود از روش های سبک تر کمک باروری، مانند آی یو آی برای آنها استفاده نماییم. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره آزواسپرمی و انواع و علل آن، اظهار داشت: آزواسپرمی یعنی نبود اسپرم در نمونه مایع منی. حدود یک درصد مردان در سنین باروری گرفتار آزواسپرمی اند و بیشتر از ۱۰ درصد مردان نابارور به آزواسپرمی مبتلا هستند. آزواسپرمی به دو دسته انسدادی و غیرانسدادی تقسیم می شود و تشخیص قطعی آن با انجام بیوپسی بیضه امکان پذیر است، باآنکه دیگر اقدامات تشخیصی مثل معاینه و آزمایشات هورمونی هم کمک کننده است. در آزواسپرمی انسدادی، وقتی بیوپسی بیضه انجام می شود، نمونه پر از اسپرم است و می توان درمان های کمک باروری را پیش برد. در آزواسپرمی غیرانسدادی به ندرت در بیوپسی بیضه اسپرم یافت می شود. باآنکه امروز با انجام عمل میکروتسه که روشی بسیار دقیق و ظریف است، معمولاً می توانیم اسپرم برای میکرواینجکشن پیدا نماییم. امیرجنتی در ادامه اضافه کرد: اگر در موارد آزواسپرمی غیرانسدادی حتی با میکروسکوپ هم اسپرم برای انجام میکرواینجکشن یافت نشود و علت هورمونی هم وجود نداشته باشد، تنها راه ممکن استفاده از درمان جایگزین اهدای جنین است. البته پژوهش هایی برای درمان آزواسپرمی از راه پیوند سلول های اسپرم ساز در حال انجام می باشد، اما هنوز به مرحله کاربرد بالینی نرسیده اند. این متخصص اورولوژی درباره مشکل کم تحرکی اسپرم در مردان اظهار داشت: کم تحرکی اسپرم یک علامت است، تشخیص نیست و باید زمینه بروز این علامت مشخص شود. زمینه هایی مثل واریکوسل، مصرف برخی داروها، سبک زندگی ناسالم، برخی مشاغل و مصرف دخانیات زمینه هایی است که امکان دارد سبب بروز این اختلال شود. اگر علت تشخیص داده شد، درمان شروع می شود. اما در بعضی موارد به تشخیص خاصی نمی رسیم. در مجموع، درمان دارویی یکی از گزینه های درمانی است که حداقل برای مدت ۳ ماه بر مبنای شرایط هر فرد تجویز می نماییم. البته، پیش آگهی درمان دارویی در ناباروری مردان متوسط است و داروها حداکثر ۲۵ تا ۳۰ درصد اثربخشی دارند. ایشان در ادامه اثربخشی تغذیه را هم در محدوده سلامت عمومی دانست و اضافه کرد: سفارش های تغذیه ای ما همان سفارش های سلامت عمومی است، یعنی مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، پرهیز از مصرف غذاهای آماده، فست فودها و غذاهای کنسروی، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و جایگزین کردن نوشابه با دوغ. اما اینکه بگوییم مصرف غذاهای با طبع گرم یا سرد مؤثر است، خیر، اینطور نیست و این عوامل تاثیر چندانی بر باروری مردان ندارد. مدیر گروه مردان کلینیک ناباروری مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره نقش مردان در سقط مکرر اظهار داشت: نقش شاخص های مردانه در بروز سقط مکرر کاملاً شناخته شده است. در بعضی موارد، به عللی همچون علل کروموزومی، سقط مکرر علت کاملاً مردانه دارد. اما در بعضی موارد علت سقط زنانه است، اما اختلالاتی هم در وضعیت اسپرم وجود دارد که باید حتما برطرف شود، یعنی توان باروری آقا به بیشترین حد برسد تا درمان سقط مکرر هم به بهینه ترین حالت برسد. بنابراین است که ما تاکید می نماییم در درمان سقط مکرر نیز، همانند درمان ناباروری، زن و مرد باید با هم رجوع کنند و بررسی شوند. امیرجنتی درباره تاثیر سندرم کلاین فلتر بر قدرت باروری مردان اظهار داشت: کلاین فلتر یک بیماری ژنتیکی است که در آن اندام های تناسلی درگیر می شوند، بیضه ها رشد نمی کنند و حتی سیر عقب گرد دارند، یعنی کوچک و سفت می شوند. اگر مبتلایان به این سندرم در سنین ۲۰ تا ۲۴ سالگی رجوع کنند، معمولاً در نمونه اسپرم دارند و می توان آنرا فریز کرد یا برایشان میکرواینجکشن انجام داد. اما بعد از این سنین و هرچه به ۳۰ سالگی نزدیک تر شوند، شانس به دست آمدن اسپرم کمتر می شود. اما در مجموع به صورت بالقوه احتمال بچه دار شدن در مبتلایان به کلاین فلتر وجود دارد و فرزندان این افراد هم اغلب سالم هستند. ازاین رو بهتر است مبتلایان به این سندرم زودتر برای درمان اقدام نمایند. این متخصص اورولوژی درباره اثر روش هایی چون طب سوزنی بر درمان ناباروری اظهار داشت: ما مطابق گایدلاین های روزآمد و معتبر جهانی عمل می نماییم و در این گایدلاین ها چنین روش هایی جزو خط اصلی درمان نیستند، اما می توانند بعنوان طب مکمل در کنار درمان اصلی قرار بگیرند. زوج های نابارور باید بدانند که نباید چنین درمان هایی را جایگزین درمان اصلی کنند، چون سبب اتلاف وقت و هزینه و زمان طلایی درمان می شود. اگر زوج زمان کافی داشته باشند، یعنی خانم و آقا در سنین پرخطر نباشند، می توانند با نظر پزشک شان درمان های مکمل را هم امتحان کنند. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا در انتها تصریح کرد: نگرانی هایی درباره اثر ویروس کرونا بر توان باروری مردان و همینطور درمان ناباروری در دوران انتشار کرونا وجود دارد. در مورد عوارض مبتلا شدن به کووید ۱۹ بر سیستم تناسلی مردان باید اظهار داشت که هنوز مطالعات کافی و کامل در این حوزه وجود ندارد و تا کنون فقط چند مطالعه محدود و با نتایج متناقض انتشار یافته است. در مورد درمان ناباروری در این دوره نیز، باید اظهار داشت که در هیچ نقطه ای از جهان درمان ناباروری به دلیل انتشار کرونا متوقف نشده است. نکته بسیار مهم عرضه خدمات درمانی بر مبنای پروتکل های عمومی و اختصاصی وزارت بهداشت است. خوشبختانه مرکز درمان ناباروری ابن سینا از ابتدا به آزمایشگاه مولکولی و سرولوژی ویروس کرونا مجهز شد و مراجعان به این مرکز می توانند در همین مرکز تست دهند و لازم نیست برای انجام آزمایش در سطح شهر تردد کنند. پروتکل های ایمنی و ضدعفونی و فاصله اجتماعی هم به دقت در مرکز رعایت می شود و نوبت دهی به شکلی تنظیم شده است که ازدحام در مرکز شکل نگیرد. همچنین، استفاده از ماسک و دستکش الزامی است و در این شرایط ایمن، همه خدمات درمان ناباروری به مراجعان عرضه می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب