خطرات حاملگی دوقلویی یا چندقلویی را بهتر بشناسید
دكتر میوه: موضوعی كه بتازگی در میان زوجین به ویژه زوج های جوان طرفدار بیشتری دارد، حاملگی دوقلویی یا چندقلویی است. این نوع حاملگی بااینكه در ظاهر جذاب به نظر می آید، اما ممكنست عوارض جدی برای مادر و جنین ها به دنبال داشته باشد كه شاید تمام علاقه مندان به این نوع حاملگی از آن ناآگاه باشند.
به گزارش دكتر میوه به نقل از ایسنا، دكتر مژگان وهابی دستجردی - متخصص زنان و عضو تیم تخصصی مركز درمان ناباروری ابن سینا - درباره علت شكل گیری حاملگی های دو یا چندقلویی اظهار داشت: معمولاً دوقلوها حاصل لقاح دو تخمك مجزا با دو اسپرم هستند یعنی در سیكل قاعدگی دو تخمك آزاد می شود و با دو اسپرم لقاح می یابد كه حاصل آن تشكیل دو جنین و تولد دوقلوهای ناهمسان است. در مواردی هم كه به صورت تصادفی رخ می دهد، یك تخمك و یك اسپرم لقاح می یابند اما در همان ابتدا سلول لقاح یافته به دو سلول تقسیم می شود كه این دو سلول به صورت مجزا جفت و جنین می سازند و در نهایت به تولد دوقلوهای همسان می انجامد كه به لحاظ ژنتیكی نیز مشابه اند.
عوامل موثر در حاملگی چندقلویی چیست؟
وی درباره عواملی كه احتمال حاملگی دو یا چندقلویی را می افزایند، توضیح داد: یكی از این عوامل نژاد است. مثلاً در نژاد آفریقایی- آمریكایی شانس دوقلویی بیشتر است. عامل مهم دیگر وراثت خصوصاً از طرف مادر است. زمانی كه مادر خودش حاصل یك زایمان دوقلویی است یا در خانواده اش سابقه حاملگی دوقلویی دارد، شانس حاملگی دوقلویی برایش بمراتب بیشتر است. عامل دیگر قد و جثه مادر است. در مادران قدبلند و با جثه درشت، احتمال حاملگی دو یا چندقلویی بیشتر است همین طور تغذیه مناسب و كافی نیز احتمال حاملگی دوقلویی را بیشتر می كند. افزون بر این موارد، تعدد بارداری، خصوصاً بیشتر از چهار بار احتمال حاملگی چندقلویی را بیشتر می كند.
این متخصص زنان احتمال حاملگی دو یا چندقلویی را در روش های كمك باروری بیشتر دانست و اظهاركرد: در روش های كمك باروری یا درمان ناباروری تمركز بر این است كه با افزایش تعداد تخمك شانس حاملگی افزایش یابد. بنا بر این در زوج هایی كه از روش های درمان ناباروری استفاده می نمایند، احتمال حاملگی دو یا چندقلویی بیشتر است البته با پیشرفت روش های درمان ناباروری، متخصصان تلاش می كنند تا تعداد جنین كمتری را منتقل و از بروز عوارض حاملگی دو یا چندقلویی پیشگیری كنند.
عوارض حاملگی چندقلویی را بهتر بشناسید
این عضو تیم تخصصی مركز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به پرخطر بودن حاملگی دوقلویی یا چندقلویی اظهار داشت: حاملگی دو یا چندقلویی عوارض مختلفی دارد. از همان ابتدای حاملگی به سبب بزرگ تر بودن سطح جفتی و ترشح بیشتر هورمون حاملگی احتمال بروز تهوع و استفراغ بیشتر است و حتی در مواردی ناچاریم خانم حامله را بستری نماییم. در طول حاملگی نیز به نسبت حاملگی تك قلویی احتمال بروز فشار خون بارداری، شدت بالای فشار خون حاملگی و سن پایین مبتلاشدن به آن بیشتر است البته علت مبتلاشدن به فشار خون حاملگی هنوز معین نمی باشد ولی نظریاتی وجود دارد كه آنرا به ترشح مواد جفتی مرتبط می كند. در حاملگی دو یا چندقلویی میزان ترشح این مواد، به سبب توده جفتی بزرگ تر، بیشتر است و این می تواند توجیه كننده علت خطر بیشتر مبتلاشدن به فشارخون حاملگی در حاملگی های چندقلویی باشد. عارضه مهم دیگر خطر زایمان زودرس به صورت خودبه خود، به عللی مثل پارگی كیسه آب، یا با مداخله پزشكی، به عللی مثل وجود خطر برای سلامت مادر است. زایمان زودرس می تواند موجب بروز خطر برای جنین ها یا ناتوانی های آتی برای نوزادان شود.
وی در ادامه به مخاطرات زایمان در حاملگی چندقلویی اشاره و اظهاركرد: عوارض زایمانی نیز در حاملگی چندقلویی بیشتر است. میزان خونریزی دو برابر حاملگی تك قلویی است، خطر زایمان اورژانسی به دلایلی مانند كنده شدن جفت و خطر مبتلاشدن به مشكلات انعقادی نیز بیشتر است.
این متخصص زنان تصریح كرد: بارداری های چندقلویی جنین را هم تهدید می كنند. خطر سقط خصوصاً در سه ماهه اول حاملگی بیشتر است. احتمال از بین رفتن یكی از قل ها در طول حاملگی به دلیلهای نامعلوم و خطر وزن كم و مشكلات رشد هم در حاملگی دو یا چندقلویی بیشتر است. این اختلالات را ما در حاملگی دوقلویی همسان بیشتر می بینیم. دو قل ممكنست ارتباطات عروقی داشته باشند یا حتی یك قل از قل دیگر تغذیه كند و اختلاف وزن فاحش ایجاد شود همین طور خطر بروز انواع ناهنجاری های جنینی مانند ناهنجاری قلبی در حاملگی چندقلویی خصوصاً حاملگی دوقلویی همسان بیشتر است.
وی درباره راه های جلوگیری از زایمان زودرس در حاملگی دوقلویی یا چندقلویی اظهار داشت: متأسفانه این عارضه جزو خطرات جدی این نوع حاملگی هاست و علت آن می تواند اتساع رحم، انقباضات رحمی و پارگی كیسه آب باشد. در حاملگی دوقلویی حتی در تجویز دارو نیز محدودیت های بیشتری داریم بدین سبب چاره ای جز مراقبت و كنترل بیشتر خانم حامله نداریم اما در حاملگی چندقلویی كه خانم با نارسایی دهانه رحم مواجه می باشد، می توانیم با سونوگرافی منظم و مداوم طول «سرویكس» را اندازه گیری نماییم و زمانی كه از محدود نرمال كوتاه تر شد و خطر زایمان زودرس پیش آمد، با انجام «سركلاژ» یا دوختن دهانه رحم، این خطر را كاهش دهیم البته حتی سركلاژ نیز در حاملگی چندقلویی باید با احتیاط بیشتر و فقط در موارد ضروری صورت گیرد. در غیر این صورت می تواند عوارض بیشتری به همراه داشته باشد.
این متخصص زنان با اشاره به راه های جلوگیری از عوارض حاملگی چندقلویی اظهاركرد: اگر حاملگی سه قلویی یا بیشتر داشته باشیم، می توانیم از عمل «ریداكشن» یا كاهش انتخابی جنین استفاده نمائیم یعنی بعد از غربالگری اولیه كه در هفته های یازدهم تا سیزدهم حاملگی انجام می شود، جنین یا جنین های مشكوك به داشتن ناهنجاری یا جنین های كوچك تر انتخاب و حذف می شوند تا جنین های دیگر بتوانند بهتر رشد كنند و سالم بمانند.
وی با اشاره به افزایش تمایل زوج ها به حاملگی چندقلویی اظهار داشت: این روزها خیلی از زوج ها دوست دارند كه دوقلو حامله شوند. برای اینكه فكر می كنند خوب است كه می توانند با یك حاملگی صاحب دو فرزند شوند اما این فقط ظاهر ماجرا است. اگر زوجین از خطرات و عوارض حاملگی دو یا چندقلویی برای مادر و جنین آگاه باشند، حتما حاملگی تك قلویی كم خطر را به حاملگی دوقلویی پرخطر ترجیح خواهند داد.
مراقبت های حاملگی را جدی بگیرید؛پرخوری ممنوع
این عضو تیم تخصصی مركز درمان ناباروری ابن سینا هدف از مراقبت های حاملگی را كاهش عوارض مادری و جنینی دانست و اظهار داشت: در حاملگی دو یا چندقلویی لزوم و میزان این مراقبت ها بیشتر از حاملگی تك قلویی است بدین سبب به ویزیت ها و سونوگرافی ها بیشتری نیاز است برای اینكه پزشك باید مواظب بروز عوارض حاملگی باشد. مثلاً در سه ماهه نخست بررسی كند كه آیا حاملگی دوقلویی تك جفتی است یا دوجفتی برای اینكه حاملگی تك جفتی می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد همین طور باید بطور مداوم وضعیت جنین ها را از نظر وزن گیری و رشد و بروز ناهنجاری ها بررسی كرد بدین سبب طبق صلاحدید پزشك ممكنست تعداد ویزیت ها بیشتر و فواصل آنها كمتر از حاملگی تك قلویی باشد.
وی درباره تغذیه در حاملگی چندقلویی اظهار داشت: مادرانی كه دوقلو یا چندقلو حامله می شوند ممكنست فكر كنند كه باید بیشتر غذا بخورند یا مواد قندی بیشتری مصرف كنند. این تصور اشتباه است. نكته مهم در تغذیه، دریافت گروه های مختلف مواد غذایی به میزان كافی است البته خانم های دارای وزن نرمال، یعنی دارای شاخص توده بدنی بین ۲۰ تا ۲۵ می توانند در حاملگی دو یا چندقلویی بین ۱۶ تا ۲۴ كیلوگرم افزایش وزن داشته باشند اما اگر خانمی خودش اضافه وزن دارد، باید مراقب افزایش وزن خود در دوران حاملگی باشد. بطور كلی سفارش می شود كه تغذیه خانم های حامله روزانه شامل ۴۰ درصد كربوهیدرات، ۴۰ درصد چربی و ۲۰ درصد پروتئین باشد كه باید در وعده های گوناگون و از مواد غذایی متنوع و سالم دریافت شوند.
وی با اشاره به باورهای نادرست درباره مراقبت های حاملگی اظهاركرد: لازم نیست كه خانم های حامله حتی ناشی از IVF یا حاملگی دوقلویی، در دوران حاملگی مدام استراحت كنند و بیشتر از حد نیاز غذا بخورند. مثلاً در سه ماهه نخست اصلاً لازم نیست مادر وزن اضافه كند، خصوصاً اگر از قبل اضافه وزن داشته باشد و در طول حاملگی هم باید رژیم غذایی كافی، متعادل و متنوع داشته باشد بدین سبب نباید پرخوری كنند و یا اطرافیان آنها را به مصرف بیش از اندازه مواد غذایی وادار كنند همین طور بااینكه در حاملگی دو یا چندقلویی سفارش می شود كه خانم كمتر فعالیت كند، اما این به مدلول استراحت مطلق نیست برای اینكه نداشتن تحرك می تواند موجب ایجاد عوارضی مثل مشكلات انعقادی شود.
به گزارش پژوهشكده ابن سینا، وهابی درانتها درباره امكان پذیر بودن زایمان طبیعی در این حاملگی ها اظهار داشت: معمولاً در موارد اندك و خاص زایمان طبیعی در حاملگی دوقلویی امكان پذیر است. اگر سر هر دو قل به سمت پایین باشد، متخصص زنان هنگام زایمان حضور داشته باشد، یك فرد مجرب همه مراحل زایمان را انجام دهد و اتاق عمل هم برای موارد اضطراری و انجام سزارین در دسترس و آماده باشد، ممكنست به صورت طبیعی زایمان صورت گیرد.
منبع: دكتر میوه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب